Hreinasta hollusta: Petits Pois súpa með heimagerðu heilhveitibrauði

Það eru augljós teikn um að það sé komið haust. Og mun fyrr en oft áður - hér blæs kröftuglega og rignir hressilega. Og það er í sjálfu sér í fínu lagi! Mér finnst haustin vera frábær tími, nema á morgnanna og ég er að hjóla í vinnuna og það er mótvindur og það rignir - þá er maður enginn sérstakur aðdáandi. En á haustin fær maður alla þessa meiriháttar uppskeru - allt dásamlega grænmetið og auðvitað sveppina. Þeir sem lesa bloggið mitt ættu að vera ljóst hversu mikil aðdáandi ég er.

Á haustin er líka tækifæri til að snúa aðeins við blaðinu og prófa nýja hluti. Á næstu mánuðum verður mun meira af grænmetisréttum á mínum borðum en oft áður. Ekki að ég sé að gefa kjöt upp á bátinn, því fer fjarri. Það er alltaf gaman að prófa eitthvað nýtt. En það er ekki bara nýjungagirni sem knýr mig áfram. Það eru tvær ástæður fyrir þessu - sú fyrsta er fengin frá Michael Pollan sem hefur skrifað fjölda frábærra bóka um matarmenningu okkar á Vesturlöndum (eða matarÓmenningu öllu heldur) og hans niðurstaða er þessi; Eat food, not too much. Mostly plants - fyrir þessu hefur hann óteljandi rök og í stað þess að rekja þau hér get ég bent á bækur hans: t.d. Omnivore's dilemma auk fleiri bóka. Síðan benti Jón Þorkell, kollegi minn og nágranni, á grein eftir Hugh Fearnley Whittingstall (einn af mínum uppáhaldssjónvarpskokkum og matreiðslubókahöfundur) sem birtist nýlega í The Guardian þar sem hann skrifar um umhverfisáhrif þeirrar matarmenningar sem við búum við og hvernig við förum með dýrin sem við leggjum okkur til munns.

Niðurstaða mín eftir allan þennan lestur var að borða meira grænmeti og borða síðan vandað, vel upp alið, jafnvel líffrænt ræktað kjöt. Þetta kjöt er auðvitað aðeins dýrara en það vegur á móti að á Suður Skáni er grænmeti heldur ódýrt. Þetta er nú landbúnaðarhérað! En grunnhugmyndin er eitthvað á þessa leið; kjötlausir mánudagar, fiskréttur á þriðjudögum, grænmetissúpa einu sinni í viku með heimagerðu brauði - svo fá kjötréttir að njóta sín þegar nær dregur helginni. Sjáum hversu vel okkur gengur að halda kúrsinn. Það er allaveganna ekkert að því að reyna, eða hvað?

Hreinasta Hollusta: Petits Pois súpa með heimagerðu heilhveitibrauði



Hráefnalisti

1 laukur
3-4 gulrætur 
2-3 sellerístangir 
2-3 hvítlauksrif 
1 púrrulaukur 
2 L vatn 
600 gr frosnar grænar baunir
knippi af steinselju og myntulaufum
50 ml af matreiðslurjóma

Súpa eins og þessi er bragðgóð, frískandi og holl. Svo er hún líka ákaflega einföld (segi ég þetta ekki alltaf?). Alltént byrjaði ég á því að skera niður heilan, hvítan lauk, nokkrar gulrætur, 2-3 sellerísstangir, nokkur hvítlauksrif og svo einn púrrulauk. Hitaði jómfrúarolíu í potti og steikti síðan grænmetið við heldur lágan hita í 10 mínútur, muna að salta og pipra. Síðan setti ég 2 lítra af vatni, hækkaði undir pottinum, setti lokið á og sauð af krafti í 45 mínútur (á meðan var ég að sinna brauði - meira af því síðar). Þarna er maður kominn með ágætis grænmetissoð. Smakkað til.

Þá setti ég saman við 600 gr af frosnum grænum baunum (Petits Pois), knippi af steinselju og svo nokkur myntulauf og sauð í 20 mínútur í viðbót. Síðan sótti ég töfrasprota og hakkaði allt niður í fallega grænsúpu. Núna þarf að smakka til, salta, pipra - ég bætti við 50 ml af matreiðslurjóma til að jafna aðeins út bragðið af púrrulauknum sem var aðeins rammt. En annars þurfti ekki að gera mikið.



Þá er ekkert annað að gera en að vinda sér í brauðgerðina.

Fyrst vakti ég 25 gr af geri í 600 ml af ylvolgu vatni sykruðu vatni (30 gr af sykri) og lét standa í 10 mínútur eða þar til það var farið að freyða vel.

Næst var að huga að brauðinu (ég lýg því nú - ég gerði það að hálfu leyti á undan). Blandaði saman 500 gr af grahamsmjöli, 250 gr af heilhveitimjöli og svo 250 gr af hvítu hveiti í skál. Bætti saman við kannski 30 gr af grófu salti, 3 msk af jómfrúarolíu.



Þá var vökvanum blandað varlega saman við á meðan deigið hnoðaðist í hrærivélinni. Stundum þarf maður að bæta við meira mjöli/vatni eftir því hvernig deigið er. Þegar það er orðið fallegt og mjúkt og dúar undan fingri þarf maður ekki að bæta neinu meira við, bara hnoða það vel og rækilega í 10 mínútur. Klútur breiddur yfir og deigið látið hefast þangað til að það hefur að minnsta kosti tvöfaldast í stærð.



Þegar það er lokið þá er deigið lamið niður og brauðhleifurinn formaður á plötu. Skar smá mynstur í deigið - en það hefur líka praktíska þýðingu þar sem deigið á eftir að hefast aftur og jafnvel rísa en meir í ofninum - þá heldur það lögun sinni betur og rifnar síður. Deigið látið hefast aftur í tæpan hálftíma og síðan bakað í 180 gráðu heitum ofni í 40 mínútur.




Borið fram með smjöri, ostum og einföldu tómata-, mozzarella- og basilsalati. Sælgæti!

Bon appetit

Ljúffengt matarmikið Salat Nicoise með túnfisk, tómötum, ólífum ogmiklu meira...

Ég hef lengi ætlað að setja þessu færslu á netið en af einhverri ástæðu ekki látið verða af því. Svona getur þetta verið. Maður þykist stundum hafa svo ógurlega mikið að gera og þá lætur maður svona gæluverkefni eins og að blogga sitja á hakanum. Eins og mér finnst það nú ánægjulegt!

Það var snemma í sumar þegar hjónaleysin, Vigdís Hrefna, maðurinn hennar Bassi og dóttir þeirra Úlfhildur Ragna, komu í heimsókn að þau kynntu okkur fyrir þessu ljúffenga salati. Þetta er salat á rætur sínar að rekja til Frakklands, nánar tiltekið frá Nice sem liggur við Miðjarðarhafið. Þetta er sérstaklega bragðgott og matarmikið salat, svo gott að ég er búinn að gera það nokkrum sinnum síðan að við fengum það fyrst. Þetta er frábær sumarréttur til að njóta með köldu hvítvíni en það virðist ekki vera neitt síðra á haustin þegar það fer það fer að dimma og vindarnir blása kröftuglega og kaldar en áður.

Auðvitað eru til nokkrar útgáfur af þessu salati, keimlíkar þó, sem allar innihalda grænmeti, túnfisk, ólífur, soðin egg og auðvitað ansjósur. Abbababbababb ... ekki hætta að lesa núna. Ansjósur hafa af einhverri einkennilegri ástæðu verið hornreka í mörgum eldhúsum. Algerlega að ástæðulausu! Ansjósur sem hafa verið geymdar í góðri olíu eru frábær viðbót við fjölmarga rétti. Af hverju nota ansjósur? Nú, vegna þess að þær eru bragðaukandi. Þær lyfta réttinum og þeim hráefnum sem sett eru í réttinn og merkilegt nokk - leggja ekki til fiskbragð af matnum. Það má segja að þetta sé náttúrulega þriðja kryddið! Taílendingar nota til dæmis fiskisósu, Nam Pla, til að gera nákvæmlega það sama!

Ljúffengt matarmikið Salat Nicoise með túnfisk, tómötum, ólífum og miklu meira...


Hráefnalisti

1 dós túnfiskur
Laufsalat
Tómatar
Soðnar kartöflur
Kalamataólífur
Handfylli af kapers
Egg
Salt og pipar
Jómfrúarolía
Ansjósur
Dijon sinnep
Edik
Skarlottulaukur

Mér finnst alltaf hálfkjánalegt að skrifa niður uppskriftir af salati. Þetta er svo einfalt og krefst auðvitað nánast engrar eldamennsku - nema kannski að sjóða eggin og opna túnfisksdósina.

Fyrst er að leggja salat á disk, spínat eða eitthvert annað laufsalat. Síðan niðurskorna tómata, svo nokkrar sneiðar af soðnum kartöflum. Fullt af kalamataólívum, handfylli af kapers. Síðan 250 gr af góðum niðursoðnum túnfisk. Síðan raðaði ég nokkrum niðursneiddum soðnum eggjum á milli túnfisksbitanna. Saltað, piprað og svo var handfylli af steinselju dreift yfir.

Í lokin var bara að sáldra smávegis af bragðbættri jómfrúarolíu yfir sem var gerð á eftirfarandi hátt. 2-3 matskeiðar af jómfrúarolíu, 1 tsk af djion, nokkur flök af hökkuðum ansjósum og jafnvel smávegis af olíunni af ansjósunum, skvetta af rauðvínsediki, salt og pipar og hálfur mjög smátt skorinn skarlotulaukur. Blandað saman og dreift yfir salatið.

Borið fram með baguette og víni eftir smekk. Ég hef bæði haft rautt og hvítt með salatinu og bæði passar ægætlega, en þó mér finnst kalt hvítvín einhvern veginn meira viðeigandi. Gott brakandi kælt Chablis passar ljómandi vel með! Sannið til.




Bon appetit.